فریاد تصویر علیه محاصره نان در غزه

در پی تداوم محاصره و گرسنگی در غزه، جمعی از هنرمندان تجسمی از کشورهای مختلف با خلق آثاری در قالب نقاشی، کارتون و گرافیک، به فاجعه انسانی رخداده در این منطقه واکنش نشان دادند؛ تصاویری که روایتگر درد، ایمان و مقاومت مردمی است که حتی نان هم برایشان یک آرزوست.
در روزهایی که جهان در برابر رنج بیپایان مردم غزه سکوت کرده، هنرمندان تجسمی از ایران و کشورهای عربی، با خلق آثاری عمیق و تأثیرگذار، زبان تصویر را به ابزار فریاد مظلومیت تبدیل کردهاند؛ تصاویری که فراتر از گزارش رسانهها، روایتگر گرسنگی، محاصره، ایمان و ایستادگیاند.
گرسنگی در غزه، چیزی فراتر از نبود غذادر شرایطی که وجدان جهانی در برابر جنایات آشکار رژیم صهیونیستی به خواب رفته، مفهوم گرسنگی در غزه دیگر به تأخیر در وعده غذایی محدود نمیشود. اینجا گرسنگی، به معنای واقعی کلمه، محرومیت کامل انسانها از نان و آب است؛ مردمانی که نه فقط از خوردن، بلکه از زندهماندن نیز بازماندهاند. در روزهای اخیر، ویدئویی از تیراندازی مستقیم نظامیان صهیونیست به سوی جمعی از مردم گرسنه که برای دریافت بستههای غذایی تجمع کرده بودند، بهصورت گسترده در فضای مجازی منتشر شد، اما بار دیگر سکوت نهادهای بینالمللی بر آن سایه افکند.
روایتهای میدانی از درون غزه، پرده از عمق فاجعه برداشتهاند. در یکی از ویدئوهای منتشرشده، زنی از غزه میگوید: «پنج روز است غذایی نخوردهام؛ از خانوادهام خبری ندارم و تنها زندگی میکنم.» این تصویرهای انسانی، فاجعهای را به تصویر میکشد که دوربینهای رسانههای رسمی جهان ترجیح میدهند نادیده بگیرند.
اسراف در کشتندر میان انبوه روایتهای تلخ از جنگ ۹ ماهه غزه، جملهای از یک زن فلسطینی به نمادی از این تراژدی بدل شده است: «آنها در کشتن ما اسراف میکنند.» این جمله پس از سوزاندن زندهزنده ساکنان یک اردوگاه توسط ارتش رژیم صهیونیستی مطرح شد و حالا دستمایهی خلق آثار هنری متعددی شده است؛ آثاری که تلاش میکنند عمق فاجعه را از پس رنگ و فرم بازگو کنند.
صدای تصویر؛ واکنش هنرمندان تجسمی از ایران تا اردن و یمندر واکنش به این فاجعه انسانی، جمعی از هنرمندان تجسمی با خلق آثار گرافیکی، نقاشی دیجیتال، کارتون و کاریکاتور، محاصره غذایی و گرسنگی در غزه را به تصویر کشیدهاند. این آثار که از کشورهای مختلف اسلامی گردآوری شده، تلاش میکنند با زبان هنر، وجدان جهان را بیدار کنند.
از جمله چهرههای فعال در این حرکت هنری، حسن روحالامین نقاش ایرانی است که در اثر تازه خود، با عبور از لایههای سطحی فاجعه، نگاهی الهی و توحیدی به صبر مردم غزه دارد. در این اثر، دستهای مردم غزه به سوی آسمان بلند است؛ تصویری از امید، توکل و لطف الهی در دل ویرانی.
همچنین امیرمحمد سرمدی، مادری را به نمایش گذاشته است که فرزند بیجان خود را در دست دارد.
از جهان عرب نیز هنرمندانی چون لینا جاردات و اسامه حجاج از اردن، کمال شرف از یمن، دینا عصفور و محمد عباسی در کنار دهها هنرمند مستقل، در قالب پویشهای هنری، آثار خود را در فضای مجازی منتشر کردهاند؛ تصاویری که در رسانههای جایگزین دست به دست میشود و روایتگر محاصره و مظلومیت فلسطین است.
تفاوت آثار: روایت از ظاهر تا باطن فاجعهبسیاری از آثار ارائهشده، روی نمادهایی چون نان، قفل، زنجیر، سیمخاردار و چهرههای نحیف تمرکز کردهاند، اما معدودی از آثار، مانند نقاشی حسن روحالامین، تلاش کردهاند از ظاهر فاجعه عبور کرده و ریشههای معنوی آن را ترسیم کنند. وجه تمایز این اثر، در نگاهی است که فاجعه را در بستر توحید و باور به نصرت الهی معنا میکند؛ جایی که مردم با تمام رنجهایشان، هنوز به خداوند پناه میبرند و ایمان را از دست ندادهاند.
در جهانی که اخبار بهسرعت فراموش میشوند، این آثار تجسمی تلاشی هستند برای ماندگاری رنجی که هنوز ادامه دارد. هنرمندان با زبان تصویر، نهتنها از مردم غزه که از شرافت انسان دفاع میکنند؛ دفاعی بیاسلحه اما مؤثر، در میدان هنر و وجدان.