تأمین اجتماعی یا تأمین مشکلات؟

این روزها روی شیشه بیشتر داروخانه‌ها نوشته شده: «خدمات دارو به صورت آزاد». دلیلش بدهی هشت‌ماهه بیمه تأمین اجتماعی به داروخانه‌هاست. نتیجه؟ داروها یا نایاب شده‌اند یا با قیمت آزاد فروخته می‌شوند. بیماران درمانده‌اند، داروخانه‌ها زیر بار بدهی خم شده‌اند و تأمین اجتماعی که قرار بود حامی باشد، خودش به کمک نیاز دارد.

با افزایش قیمت داروها، بیماران مجبور به پرداخت هزینه‌های بیشتر شده‌اند. نایب‌رئیس انجمن داروسازان تهران، گفته بود که منابع مالی بیمه‌ها به موقع نرسید و این باعث شد یارانه دارو کفاف افزایش قیمت‌ها را ندهد. از طرفی برخی بیماران برای کاهش هزینه‌ها تعداد داروها را کمتر از حد تجویز شده می‌گیرند حالا تصور کنید این بیمار یک کارگر ساده یا یک بازنشسته با حقوق حداقلی باشد؛ چه باید بکند؟

رئیس سندیکای صنایع دارویی، توضیح داده که به‌خاطر قیمت‌گذاری نادرست، تولید بعضی داروها به‌صرفه نیست. داروهای ایرانی چون ارزان‌تر از خارجی‌ها هستند، قاچاق شده و به کشورهای همسایه می‌روند در نتیجه داروهای داخلی کم شده و داروهای وارداتی با قیمت‌های خیلی بالا وارد بازار می‌شوند.

گرانی و کمبود دارو، به‌ویژه در شهرهای کوچک، زندگی بیماران را سخت کرده و آن‌ها را به بازار سیاه کشانده است. نگرانی از پیدا نکردن دارو و قیمت‌های نجومی، امید بیماران را کمرنگ و استرس و اضطرابشان را بیشتر کرده است. این بحران نه‌تنها جسم، بلکه روح و روان آن‌ها را هم تحت فشار قرار داده.

داروخانه‌ها به دلیل طلب‌های سنگین از بیمه‌ها، دچار بحران مالی شده‌اند. این بدهی‌ها که به ۳۰ همت رسیده، باعث برگشت خوردن چک‌های داروخانه‌ها و حتی بازداشت بعضی داروسازان به دلیل شکایت شرکت‌های پخش شده است. به گفته رئیس انجمن داروسازان ایران، تأخیر در پرداخت‌ها از آذر ۱۴۰۲ شدت گرفته و اوضاع را بحرانی کرده.

عضو انجمن داروسازان تهران می‌گوید: «داروخانه‌ها الان مجبورند با شرکت‌های پخش تسویه نقدی کنند، اما بیمه‌ها پول ما را ۶ ماه تا یک سال بعد می‌دهند. این یعنی نقدینگی نداریم و نمی‌توانیم موجودی انبار را پر کنیم.» نتیجه این شده که قفسه‌ها خالی مانده و بیماران ناامید برمی‌گردند.

سازمان تأمین اجتماعی که نقش مهمی در بیمه سلامت دارد، با بدهی‌های سنگین مواجه است. طبق اعلام معاون درمان تأمین اجتماعی، ۶.۸ همت از بدهی ۵ ماهه داروخانه‌ها آماده پرداخت است، اما همچنان بخش بزرگی از مطالبات باقی می‌ماند. طرح دارویار  قرار بود با تغییر یارانه دارو، از افزایش قیمت جلوگیری کند، اما به دلیل عدم تأمین منابع مالی، فشار بر بیماران و داروخانه‌ها بالا رفته است.

بحران دارویی ایران مثل یک پازل است که تکه‌هایش پراکنده‌اند: بیماران با جیب خالی و روح خسته، داروخانه‌ها با قفسه‌های خالی و چک‌های برگشتی، و تأمین اجتماعی با دست‌های بسته، همه در این بحران گیر کرده‌اند. برای رهایی از این وضع باید قیمت‌گذاری دارو واقعی شود، منابع مالی بیمه‌ها تأمین شود و قول‌ها از حرف به عمل برسند.