شکاف صف و ستاد
اصلاح‌طلبان ناامید از پزشکیان
نامزد اصلاح‌طلبان در سخنرانی‌ها و مناظره‌های سرفصل‌وار مطالبی را عنوان می‌کند که به جای ابهام‌زدایی بر ابهام آن افزون‌تر می‌کند. او درباره فقر، تحریم، میدان دادن به کارشناسان، مهاجرت نخبگان، حل مسأله بیکاری، اجماع بر سر سیاست‌های کلی نظام و… مطالبی را به زبان می‌آورد که مشخص نیست چگونه تحقق آن ممکن خواهد بود.
اجماع یا افتراق!
به‌عنوان مثال او بر اجماع بر سر سیاست‌های کلی نظام مدام در سخنرانی‌ها و مناظره‌ها تکرار می‌کند؛ اما به گفته کارشناسان سیاسی، افرادی که در ستادهای مسعود پزشکیان اکنون فعال هستند، درست برخلاف این سیاست‌ها عمل کردند و گاهی به آنان انتقاد می‌شود که باوری به این سیاست‌ها ندارند. درباره مهاجرت معکوس نخبگان و رفع فقر نامزد اصلاح‌طلبان به‌طور روشن ابراز نمی‌کند که چه سیاستی را بنا دارد دنبال کند تا خط فقر کاهش یابد و مهاجرت نخبگان حالت معکوس بگیرد.
مسأله دیگری که هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد این است که در صورت پیروزی نامزد اصلاح‌طلبان در انتخابات 8 تیر، همکاران مسعود پزشکیان چه کسانی خواهند بود؟
حضور محمدجواد ظریف در تلویزیون که منجر به واکنش‌های بسیاری درباره وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی شد و سپس حضور و همراهی او در میتینگ‌های انتخاباتی در تهران و سایر استان‌ها همچون استان اصفهان، این احتمال را ایجاد کرده است که دولت مسعود پزشکیان را نیروهایی از دولت‌های اصلاحات و اعتدال تشکیل خواهند داد. محمدجواد جمالی نوبندگانی، تحلیلگر مسائل سیاسی درباره رویکردها و مواضع مسعود پزشکیان گفت: «آقای پزشکیان از نظر سیاسی بسیار به تفکرات آقای روحانی نزدیک است. در مجلس او از پشتیبانان دولت آقای روحانی بود و در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1392 و 1396 از آقای روحانی حمایت کرد.»
وی با اشاره به ترکیب اعضای ستاد مسعود پزشکیان افزود: «اکثر مشاوران آقای پزشکیان از حزب اعتدال و توسعه هستند؛ یعنی کسانی که در دولت آقای روحانی مسئولیت داشتند. از همان ابتدا آقای ظریف از آقای پزشکیان حمایت کرد و این روزها نیز در کنار او حضور پررنگی دارد. بنابراین اگر آقای پزشکیان رأی بیاورد از همین الان مشخص است که رویکرد دولت او در حوزه سیاست خارجی به چه سمت و سویی خواهد بود.»
این فعال سیاسی اصول‌گرا با اشاره به حمایت چهره‌های مطرح اصلاحات همچون سید محمد خاتمی، جهانگیری و آخوندی از پزشکیان یادآور شد: «وقتی این چهره‌ها امروز در میدان انتخابات پشت سر آقای پزشکیان هستند، قطعا در دولت او نیز نقش ایفا خواهند کرد. به‌ویژه آنکه شخص آقای پزشکیان به جز چهار سال دوره وزارتش در سایر حوزه‌های کلان مدیریتی سابقه‌ای ندارد.»
وی ادامه داد: «آقای پزشکیان در همه مناظره‌ها، جلسات و برنامه‌های انتخاباتی‌اش دائما بر استفاده از نظرات کارشناسان تأکید می‌کند. این حرف خوبی است؛ اما نشان می‌دهد که خودش هنوز نتوانسته در قامت یک لیدر سیاسی عرض اندام کند. به نظر می‌آید آقای پزشکیان تصور نمی‌کرد تأییدصلاحیت شود چه رسد به آنکه جدی بخواهد برای انتخاب اعضای کابینه‌اش فکر کند.» جمالی گفت: «دولتی که آقای پزشکیان بخواهد در صورت پیروزی تشکیل دهد، ترکیبی از دولت اعتدال و دولت اصلاحات خواهد بود. امروز نیز وقتی به ترکیب حامیانش نگاه می‌کنیم همین موضوع را به ذهن متبادر می‌سازد. مثلا ترکیب نمایندگان ادواری که از آقای پزشکیان حمایت کردند تقریبا همه رویکرد اعتدالی و اصلاح‌طلبی دارند. البته نقش‌آفرینی اصلاح‌طلبان در دولت پزشکیان پررنگ‌تر از دولت آقای روحانی خواهد بود.»
اصلاح‌طلبان ناامید از پزشکیان
بررسی اظهارات چهره‌ها و رسانه‌های جریان اصلاح‌طلب در خصوص مناظره اول کاندیداهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد که آنان تأکید دارند پزشکیان در ایجاد تکانه انتخاباتی ناموفق بوده است.
در این زمینه رحمان قهرمان‌پور در گفت‌وگویی با بیان اینکه در مناظره اول انتظارات و فشارهای بیرونی از پزشکیان بیشتر از بقیه نامزدها بود، اظهارکرد: «پزشکیان چون نامزد اصلاح‌طلبان است، اصلاح‌طلبان انتظار داشتند که مثل آقای روحانی سال ۹۲ عمل کند. از این جهت به نظر من آقای پزشکیان انتظارات را برطرف نکرد و این می‌تواند در ادامه مسیرش دشواری ایجاد کند؛ به این معنا که اصلاح‌طلبان در اجماع روی او خیلی اتفاق نظر نداشته باشند.
به تعبیر ساده‌تر، به نظرم آقای پزشکیان نتوانست با مناظره اول یک تکان جدید ایجاد کند و باید منتظر مناظره‌های بعدی باشیم.»
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که «به نظر شما بعد از مناظره اول بیشترین ریزش آرا برای آقایان پزشکیان و جلیلی بود؟»، تأکید می‌کند: «دقت کنید که در مناظره‌ها این‌قدر آرا جابه‌جا نمی‌شوند که مثلا بگوییم ریزش آرا ۱۰ یا ۱۵ درصد بوده است. چون یخ مناظره‌ها هنوز نشکسته و هنوز زود است که مثلا بگوییم آقای پزشکیان با این مناظره ۱۰ درصد را از دست داده یا نداده است. به نظر من زیاد از دست نمی‌دهد؛ اما مسأله آقای پزشکیان این بود که باید با این مناظره یک روحیه جدیدی به بدنه اصلاح‌طلبی می‌داد که آنها مردم و رأی‌دهندگان را بسیج و کسانی که نمی‌خواهند رأی بدهند را قانع کنند. یعنی بیشتر از اینکه کاهش رأی پزشکیان باشد، این بود که امید و تکانه‌ای که می‌توانست ایجاد کند را ایجاد نکرد.»
