چه کسانی باید میدان‌دار باشند؟
«خط رهبری» در آستانه‌ی رأی اعتماد به وزرای پیشنهاد شده از سوی دکتر پزشکیان توسط مجلس شورای اسلامی، شاخصهای کارگزاران تراز را براساس بیانات رهبر انقلاب بررسی کرده و مطالبات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در موضوع انتخاب وزرای دولت چهاردهم را بازخوانی و تبیین میکند.
«در ایجاد نهادها و بنیادهای سیاسی که خود پایه تشکیل جامعه است بر اساس تلقی مکتبی، صالحان عهده دار حکومت اداره مملکت می‌گردند، أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ.» (الانبیا: ۱۰۵)(مقدمه قانون اساسی)رهبر معظم انقلاب اسلامی، بر اساس این اصل قرآنی که در مقدمه #قانون_اساسی نیز آمده است و در تبیین ضرورت وجود کارگزارانی با منش و روش اسلامی، می‌فرمایند: «این نظام اسلامی فقط شکل نیست؛ محتوایی دارد؛ یعنی کارهایی باید در واقعیت زندگی مردم انجام بگیرد. تحقق این واقعیت‌ها در زندگی مردم، مردان و عناصر مؤمن و معتقد به خودش را – که دارای صفات و خصوصیات لازم هم باشند – می‌طلبد؛ این میشود #دولت_اسلامی.» 08/06/1384
خدمت به خلق، گفتمان اصلی دولت اسلامی
رهبر انقلاب در تبیین دولت اسلامی، یکی از مهم‌ترین شاخصهای تحقق آن را، مسئله‌ی خدمت به خلق دانسته و گفتمان اصلی دولت اسلامی را، داشتن روحیه‌ی خدمت به مردم معرفی میکند: «اصلاً فلسفه‌ی وجود ما جز این نیست؛ ما آمده‌ایم خدمت كنیم به مردم و هیچ چیز نباید ما را از این وظیفه غافل كند.» 06/06/1392 «در دستگاه اجرایی هم ملاک این است. هر کسی در کشور باید برای خدمت به مردم تلاش کند و برای این کار باید وقت بگذارد.»23/05/1370ایشان در تبیینِ این موضوع، به فرمان معروف #امیرالمؤمنین (علیه السلام) به #مالک اشتر اشاره کرده، می‌فرمایند: «اَجمَعُها لِرِضَی الرَّعِیَّة؛ محبوب‌ترین کارها در نظر تو باید آن کاری باشد که مایه‌ی خشنودی توده‌های مردم است؛ دنبال این باش.» 17/04/1403بر این اساس «رقابت‌های سیاسی و جناحی، رقابت بر سر قدرت و تکالب در امر دنیا و امور دنیوی مردود است. رقابت، مسابقه و مبارزه‌ای درست است که در خدمتگزاری به #مردم باشد.» ۰۱/۰۱/۱۳۸۲
کار جهادی، لازمه‌ی خدمتگزاری
نکته‌ی مهم اینکه حکومت و مشخصا قوه‌ی مجریه برای رسیدن به این حد از خدمتگزاری به مدیرانی جهادگر نیازمند است: «ما جز با #کار_جهادی و کار انقلابی نخواهیم توانست این کشور را به سامان برسانیم. در همه بخش‌ها، کمر بسته بودنِ مثل یک جهادگر لازم است.» ۰۱/۰۱/۱۳۹۶ و «با روحیه‌ی جهادی میشود کوه‌های مشکل را از جا کَند. کار جهادی یعنی چه؟ یعنی #خستگی‌ناپذیری، بی‌مزد و بی‌منّت کار کردن، هدف را انجام وظیفه‌ی انسانی و خدایی قرار دادن، و پیش رفتن؛ این کار جهادی است. البتّه چهارچوب‌های قانونی و اداری وجود دارد.» 07/05/1403و تجربه‌ی تاریخی نیز به روشنی موید #کارآمدی خدمت جهادی است: «ما با کار جهادی کارهای بزرگی در کشور انجام دادیم: دفاع مقدّس هشت‌ساله‌ی ما با کار جهادی پیش رفت؛ توطئه‌های پیچیده‌ی رنگارنگ دشمن در این سی چهل سال، با کار جهادی خنثی شد. #شهید_رئیسی (رضوان الله تعالی علیه) اهل کار جهادی بود؛ واقعاً شب و روز نمی‌شناخت؛ واقعاً دنبال آفرین و احسنت برای این‌همه کاری که می‌کرد نبود؛ این را ما از نزدیک دیدیم، حس کردیم. به معنای واقعی کلمه تلاش می‌کرد، کار می‌کرد، هر آنچه از دستش برمی‌آمد انجام می‌داد، خیلی‌ها هم نمی‌فهمیدند؛ یعنی کارهایی نبود که جلوی چشم مردم باشد، ولی کار می‌کرد…کار جهادی، ورود مجاهدانه در میدان و اجتناب از کنترل از راه دور؛ اینکه مدیری بخواهد از راه دور کارها را کنترل کند، نمیشود؛ باید برود در دل کار.» 07/05/1403
قدرشناسیِ ظرفیت‌ها و تکیه به توان داخلی کشور
علاوه بر اینها شاخص مهم دیگر #کارگزاران تراز نظام اسلامی، اعتقاد مستحکم به برخی مبانی و جهتگیریها و از جمله باور به توان داخلی و تکیه برظرفیت درون‌زای کشور است: «نگاهمان به بيرون نباشد… این معنایش این نیست که از امکاناتی که در بیرون هست استفاده نکنیم. این دو حرف با هم اشتباه نشود. [یعنی] امیدمان را به بیرون از ظرفیت داخلی کشور ندوزیم… کلید حل مشکلات اینجا است؛ یعنی در درون کشور و امکانات داخلی کشور است.» ۰۶/۰۶/۱۳۹۲ البته این اتکاء به ظرفیت داخلی نیز براساس برآوردی واقعی از وضعیت کشور است: «در کنار این فرصتهای انسانی، ثروتهای طبیعی و مادّی ما هم وجود دارد که آن هم فراوان است. ثروتهای طبیعی کشور ما خیلی بیش از آن چیزی است و آن مقداری است که ما تا به حال از آن بهره گرفته‌ایم و استفاده کرده‌ایم؛ خیلی بیشتر از اینها است. ما میتوانیم کارهای بزرگی را به اتّکاء این #منابع_انسانی و ثروت انسانی و ثروت طبیعی انجام بدهیم؛ شرطش این است که همّت بلند داشته باشیم، کارها را بجد دنبال کنیم و همکاران خوبی را ان‌شاءالله انتخاب کنیم.» ۰۷/۰۵/۱۴۰۳البته لازمه‌ی چنین نگاهی اعتقاد راسخ به مبانی انقلاب است: «توان کار و نشاط کار همراه با اعتقاد راسخ به مبانی انقلاب، موجب #صلاحیت است. وقتی این صلاحیّت وجود داشت، این آدم با این خصوصیّات می‌تواند از همه‌ی ظرفیّتهای کشور استفاده کند.» 05/04/1403
انتخاب کارگزارانی با روش و منش اسلامی
در کنار روحیه خدمتگزاری، جهادی و توجه به ظرفیت‌های درون‌زا، رهبر انقلاب به تبیین شاخصهای دیگری برای کارگزارانِ تراز نیز پرداخته‌اند. ایشان مشخصا ناظر به انتخاب وزرای #دولت_چهاردهم تأکید کردند: «چه کسی میخواهد میدان‌دار این میدان باشد؟ میدان #اقتصاد، میدان #فرهنگ، میدان فعّالیّتهای سازندگی، میدان تولید؛ چه کسی میخواهد میدان‌دار باشد؟ آن کسی را باید میدان‌دار کرد که «امین» باشد، «صادق» باشد، «متدیّن» باشد، از بُن دندان «معتقد به جمهوری اسلامی و به نظام اسلامی» باشد. «ایمان» یک شاخص مهم است. «امید به آینده»، نگاه مثبت به افق، یکی از شاخصهای مهم است. به آنهایی که افق به نظرشان تاریک است و [معتقدند] کاری نمیشود کرد، نمیشود مسئولیّتهای اساسی و کلیدی داد. «تشرّع»، متشرّع بودن، یکی از معیارهای مهم است. «اشتهار به #پاک‌دستی و صداقت» یک معیار است. این معیارها باید رعایت بشود؛ هم رئیس‌جمهور محترم اینها را رعایت کنند، هم مجلس رعایت کند؛ یعنی شما یک مسئولیّت مشترک دارید در انتخاب مسئولین کشور. «سابقه‌ی سوء» نداشته باشند؛ این یک معیار است. «#نگرش_ملی» داشته باشند؛ یعنی غرق در مسائل جناحی و سیاسی و مانند اینها نشوند، نگاه ملّی به کشور داشته باشند. «کارآمد» باشند. اینها را با تحقیق [میشود فهمید]. البتّه کارآمدی را غالباً بعد از اشتغال به کار میشود فهمید، امّا با تحقیق، با نگاه کردن به سوابق، با شنیدن حرفها میشود کارآمدی را هم تشخیص داد. اینها لازم است.»۳۱/۰۴/۱۴۰۳ بدین‌ترتیب، با توجه به توصیه‌های رهبر معظم انقلاب در باب انتخاب مسئولین تراز دولت اسلامی، شاخص‌ها بدین شرح است:
۱. «امین باشد.» ۳۱/۰۴/۱۴۰۳رهبر انقلاب مسئولیت را نه یک امتیاز و یا فرصتی برای امکانات بیشتر افراد، بلکه امانتی بر دوش مسئولین می‌داند: «دولت باید شعار خودش را #امانت و درستکاری قرار دهد… این جمله امیرالمؤمنین معروف است که فرمود: “ان عملک لیس لک به طعمه” این طعمه‌ای نیست که تو به دست آورده باشی و بخواهی از آن لقمه چربی بزنی “ولکنه فی عنقک امانه”، این یک امانت و مسئولیت بر دوش شماست.» 1380/05/06۲.«صادق باشد.» 03/04/1403#صداقت در کار یعنی مردم را در جریان اجرای امور قرار داده و در گفتن آن مبالغه نکنند. مسئولین باید: «مردم را در جریان کارها قرار دهند. وعده‌هایی که عمل میشود به مردم گفته شود.» 0۲/0۶/۱۳۷۷ البته، «بزرگنمایی نکنید…بزرگنمایی نور حق را از بین می‌برد.» ۱۷/۰۷/۱۳۸۴ از سوی دیگر در کنار نقاط قوت باید نقاط ضعف هم مطرح شود: « نقاط قوت را برای مردم بیان کنید. نقاط ضعف خودتان را هم بیان کنید این مهم است. این تأثیر میگذارد.» ۰۶/۰۶/۱۳۹۰۳. «متدیّن باشد.»۳۱/۰۴/۱۴۰۳دولتمردان اسلامی برای اینکه از عهده‌ی مسئولیت سنگین، خطیر و در عین حال باارزش خود برآیند نیازمند دینداری و رعایت تقوا هستند: «اگر کسی #معتقد به دین و خدا نباشد وقتی دید شاهد و ناظری نیست دقت کار را کم میکند، اتقان کار را کم میکند، یا کار را نیمه تمام میگذارد. اما وقتی انسان به یادش آمد که اگر مردم نیستند کرام الکاتبین هستند و خدای متعال بالاتر از کرام الکاتبین ناظر و شاهد ماست، از ما سؤال میکند، اینجا کنترل و مراقبت مضاعفی در کارش به وجود می‌آید. پس ما باید این روحیه را داشته باشیم. باید دین و خدا و تکلیف شرعی و تعبد برایمان در درجه اول باشد.» ۱۶/۰۷/۱۳۷۱
۴. «از بُن دندان معتقد به جمهوری اسلامی و به نظام اسلامی باشد.»۳۱/۰۴/۱۴۰۳رهبر انقلاب، التزام قلبی به قانون اساسی و اعتقاد عمیق به جمهوری اسلامی را شرط پذیرش مسئولیت در نظام اسلامی می‌دانند: «اگر کسی در نظام جمهوری اسلامی در مسؤولیتی مشغول کار است، ولی آرمانهای نظام جمهوری اسلامی را آن‌گونه که امام بزرگوار ترسیم کرده است و در قانون اساسی تجسّم پیدا کرده، در دلش قبول ندارد، اشغال آن پست برای او حرام شرعی است… مدیران ارشد، نمایندگان مجلس و مسؤولان عالی‌مقام قوّه قضایی، درعین‌حال که مسؤولیت مهمّی در نظام جمهوری اسلامی دارند، نمیتوانند به #آرمان های نظام جمهوری اسلامی و اصول قانون اساسی اعتقادی نداشته باشند؛ چون اعتقاد انسان در عمل و گفتار او اثر میگذارد.» ۰۸/۰۸/۱۳۸۰۵. «ایمان، یک شاخص مهم است.»۳۱/۰۴/۱۴۰۳حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ایمان ملت را رمز حقیقی پیروزی در مراحل و شرایط گوناگون کشور دانسته و معتقدند مسئولين در اظهارات، جهتگیریها و سیاست‌هایشان آن را معیار قرار دهند: «پایداری این مردم بعد از پیروزی انقلاب، و تشکیل و بقا و ریشه‌دار شدن جمهوری اسلامی تا وضع کنونی، و پیشرفتها در جهات مختلف، و سرنوشت جنگ تحمیلی، و سرنوشت جنگهای فراوانی که ما تاکنون در دنیای سیاسی و اقتصادی داشته‌ایم و همه به سمت #پیروزی حق بوده است – اگرچه در بسیاری از آنها در نیمه‌ی راه قرار داریم – همه‌ی آنها مرهون ایمان اسلامی ما و اعتقادات اسلامی این مردم است؛ ما باید آن را حفظ کنیم. در اظهاراتمان، در عملکردمان، در جهتگیریها و اتخاذ سیاستهای مختلفمان، این باید برای ما معیار باشد.» 30/09/1370
۶. «امید به آینده، نگاه مثبت به افق، یکی از شاخصهای مهم است.» ۳۱/۰۴/۱۴۰۳در نگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای امید مهم‌ترین ابزار پیشرفت و امروز توجه به این موضوع اهمیتیِ بیش از پیش یافته است: «امید مهم‌ترین ابزار پیشرفت است و دشمن روی این متمرکز شده؛ دشمن از همه‌ی توان دارد استفاده میکند برای القای ناامیدی، برای القای بن‌بست… #پیشرفت احتیاج دارد به امید.» ۲۸/۰۴/۱۴۰۱ بنابر این یکی از شاخصهای اصلی مسئول تراز در نظام اسلامی برخورداری از روحیه‌ی امید و نگاه مثبت به #آینده است.۷.«متشرّع بودن، یکی از معیارهای مهم است.» ۳۱/۰۴/۱۴۰۳توجه به #شریعت از سوی مسئولان و باور به اینکه پایبندی به تعهداتشان، عین شرع است در نحوه‌ی عملکرد مسئولین مؤثر است. از این‌رو رهبر انقلاب می‌فرمایند: «اگر کسی بخواهد درست عمل کند باید اولاً به تکلیف و تعهد شرعی پایبند باشد و احساس کند که مشغول انجام دادن وظیفه شرعی است.» ۱۶/۰۷/۱۳۷۱۸. «اشتهار به پاک‌دستی و صداقت یک معیار است.» ۳۱/۰۴/۱۴۰۳در کنار کفایت‌های سیاسی و اعتقادی و عملی و.. و برجستگی در صداقت و پاک‌دستی از اهم شاخص‌هاست و در این زمینه توجه به سوابق کاری و اجرایی افراد کلیدی است: «در نظام جمهوری اسلامی غیر از دانایی و کفایت سیاسی، کفایت اخلاقی و اعتقادی هم لازم است… [مسئول] اگر فاسد بیگانه پرست و در خدمت منافع طبقات برخوردار #جامعه بود دیگر نمی‌تواند نقشی را که ملت و طبقات محروم می‌خواهند ایفا کند. اگر آن شخص انسان معامله‌گر، رشوه و توصیه پذیر و مرعوبی بود، در مقابل تشر تبلیغات و سیاستهای خارجی جا زد دیگر نمی‌تواند مورد اعتماد مردم قرار گیرد و برود آنجا بنشیند و تکلیف ملک و ملت را معین کند.» ۲۶/۰۹/۱۳۸۲
۹. «نگرش ملّی داشته باشند.» ۳۱/۰۴/۱۴۰۳سرگرم شدن به #مسائل_جناحی و سیاسی مسئول و کارگزار را از توجه به امور ملی باز می‌دارد: «بعضی از مشکلات ما، ناشی از ضعف بعضی از مدیریت‌هاست که به کارهای جزئی و فعالیت‌های سیاسی حزبی سرگرم و مشغول می‌شوند… اگر کسی مسئولیتی را قبول کرد چنانچه بنا شد چنین دلبستگی پیدا کند، به آن مدیریت ضربه خواهد زد.» ۱۲/۰۸/۱۳۸۰۱۰. «کارآمد باشند.» ۳۱/۰۴/۱۴۰۳رهبر انقلاب بر کارآیی و کارآمدی مسؤولان طبق ضوابطی که قوانین ما متخذ از شرع و قانون اساسی است تکیه میکنند: «بنده روی این اصرار و تکیه دارم که بر روی کارآیی‌ها و کارآمدی مسؤولان طبق همان ضوابطی که قوانین ما متخذ از شرع و قانون اساسی است ، بایست تکیه شود. هرجا کارآمدی نباشد، #مشروعیت از بین خواهد رفت.» 31/06/1383 «ما باید به دنبال کارآمدی باشیم باید هر یک از کسانی که تصدی این مسئولیت‌ها از صدر تا ساقه هستند بتوانند آنچه را که بر عهده آن‌هاست به قدر معقول انجام دهند.»۳۱/۰۶/۱۳۸۳
از دلبستگان به آمریکا دوری کنید…
نکته‌ی پایانی اینکه رهبر معظم انقلاب در آستانه‌ی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم خطاب به رئیس جمهور جدید، بر دینداری و انقلابی بودن و عدم دلبستگی کارگزاران نسبت به آمریکا تأکید ویژه و خاص کردند، موضوعی که قطعا باید شاخص کلیدی و #چراغ_راه حرکتِ دولت و مجلس در انتخاب وزرای دولت چهاردهم باشد: «بعضی از سیاسیّون در کشور ما تصوّر میکنند که باید آویزان به این قدرت و آن قدرت بشوند؛ و بدون آویزان شدن به فلان قدرت معروف و بزرگ، در کشور نمیشود پیش رفت؛ بعضی‌ها این‌جور فکر میکنند. یا خیال میکنند که همه‌ی راه‌های پیشرفت از آمریکا میگذرد؛ نه، اینها نمیتوانند…کسان و کارگزاران خود را از کسانی قرار ندهید که ذرّه‌ای با انقلاب زاویه دارند. آن کسی که با انقلاب، با امام راحل، با نظام اسلامی ذرّه‌ای زاویه داشته باشد، او به درد شما نمیخورد؛ او همکار خوبی برای شما نخواهد بود. آن کسی که دلبسته‌ی #آمریکا باشد و تصوّر کند که بدون لطف آمریکا نمیشود قدم از قدم برداشت در کشور، او برای شما همکار خوبی نخواهد بود، او از ظرفیّتهای کشور استفاده نخواهد کرد، او خوب مدیریّت نخواهد کرد؛ آن کسی که راهبرد دین و شریعت را مورد بی‌اعتنائی قرار بدهد، برای شما همکار خوبی نخواهد بود. کسی را انتخاب کنید که اهل دین، اهل شریعت، اهل انقلاب، اهل اعتقاد کامل به نظام باشد.» ۰۵/۰۴/۱۴۰۳
