ویدئو گزارش صدا و سیما از برگزاری پویش قابلمه برگرداندن توسط طلاب حوزه علمیه خواهران مراغه در شبکههای اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. این اقدام که چند سالی است در شهرهای مختلف کشور در همراهی با پویش بین المللی پخت غذای مقلوبه زنان فلسطینی صورت میگیرد، هدف از آن حمایت از فلسطین و رساندن این پیام به اسرائیلیها عنوان شده که «سرنوشت آنها همچون این قابلمهها واژگونی است».
خبرگزاری حوزه در مطلبی درباره پویش بین المللی پخت غذای مقلوبه زنان فلسطینی اینگونه نوشته است: دسامبر ٢٠١٧ بود که ترامپ اعلام کرد قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت میشناسد، همان روز مرابطات با قابلمههای مقلوبه به محوطه مسجدالاقصی آمدند و با برگرداندن غذا جواب ترامپ را دادند.
مرابطات (جمع مرابطه) به معنای زنان مراقب و مدافع یک حرکت سیاسی اسلامی است، این گروه شامل زنان فلسطینی است که خود را وقف مسجد الاقصی نمودهاند و در مسجد الاقصی به فعالیتهای مختلف از جمله برگزاری کلاسهای مختلف در سطوح مختلف و آموزش قرآن میپردازند.
حالا صهیونیستها هم در مورد برگرداندن قابلمه مقلوبه حساسیت نشان میدهند و به خوبی پیام و فلسفه این کار را درک کردهاند، آنها حتی خانم «هنادی حلوانی»، یکی از اعضای مرابطات مسجدالاقصی را به همین خاطر دزدیدند یا خانم «خدیجه خوبص» مدتها است به خاطر همین نوع مبارزه مدنی و زنانه در زندان به سر میبرد.
مقلوبه چیست؟
«مقلوبه» یک غذای معروف عربی است که از برنج، بادمجان، گل کلم، هویج، گوجه سرخکرده، گوشت قرمز یا مرغ و ادویه و سبزیجات تشکیل شده است و در هر کشوری با تغیراتی جزئی و متناسب با سلیقه مردم آن کشور طبخ میشود. این غذا در فلسطین از غذاهای محبوب و پر طرفدار محسوب میشود که در تصاویر منتشر شده از سفرههای افطار مردم این کشور نیز مشاهده میشود.
در پاسخ به این پرسش که «ماجرای مقلوبه چیست و چرا به نمادی برای مردم فلسطین تبدیل شده است؟»، مهدی بختیاری پژوهشگر مسائل فلسطین به خبرگزاری ایسنا گفته: «این غدا به خاطر شکل سرو آن طی چند سال اخیر حالتی نمادین پیدا کرده است چون شکل سرو آن اینگونه است که قابلمه حاوی مقلوبه را روی یک سینی برگردانده و سپس عذا سرو میشود؛ به همین دلیل نیز از سوی فلسطینی ها به نمادی برای سرنگونی اسرائیل تبدیل شده است». به گفته بختیاری، این نماد سالهاست که در فلسطین وجود دارد اما از سال ۲۰۱۷ به بعد زنان کمپینی در این زمینه تشکیل شده است.»
این پژوهشگر مسائل فلسطین با بیان اینکه «رژیم صهیونیستی از همان زمان اعلام موجودیتش همواره به دنبال آن بود تا اورشلیم (قدس) را به عنوان پایتخت خود اعلام کند»، ادامه داد که «این همان آرزویی است که دونالد ترامپ رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۷ تلاش کرد تا در اقدامی به آن واقعیت بخشد. ترامپ دسامبر ۲۰۱۷ بهطوررسمی به رسمیت شناختن بیتالمقدس به عنوان پایتخت اسرائیل توسط ایالات متحده را اعلام کرد؛ بعد از این اعلام بود که طبخ و سرو مقلوبه به نمادی پررنگتر برای سرنگونی اسرائیل تبدیل شد و از سوی عدهای از زنان فلسطینی که به آنها «مرابطات» گفته میشود کمپینی در این زمینه راهاندازی شد؛ زنانی که در قدس حضوری فعال دارند و به عنوان خادمان و مراقبان قدس شناخته میشوند».
چرا ویدئو مقلوبه حاشیهساز شد؟
طی روزهای گذشته ویدئویی از صداوسیماپخش شد که در آن عدهای که طلاب حوزه علمیه خواهران مراغه معرفی شدند، قابلمههای غذایی که در دست داشتند را روی یک سینی برگرداندند و شعار «مرگ بر اسرائیل» سر دادند؛ گزارشگر این گزارش نیز این اقدام را مشارکت این طلاب در کمپین «مقلوبه» که نام یک غذای محبوب عربی عنوان و هدف آن را همصدایی با زنان فلسطینی در واژگونی صهیونیسم اعلام کرد. بازنشر این ویدئو در فضای مجازی و دست به دست شدن آن توسط کاربران شبکههای اجتماعی شرایطی را ایجاد کرد تا برخی که به دلیل کم کاری رسانههایی نظیر رسانه ملی در جریان جرئیات آن کمپین نبودند، به دلیل اجرای بد آن، به جای تحسین، آن را مورد تمسخر قرار دهند.
«کمپین مقلوبه از سال ۲۰۱۷ همزمان در فلسطین در بسیاری از کشورهای عربی و میان مسلمانان مورد توجه قرا گرفت و بسیاری به آن پیوستند؛ از حدود دو سال پیش نیز در ایران و در شهرهایی نظیر بوشهر و اهواز این حرکت به راه افتاده بود اما شناخته شده نبود و متاسفانه به لطف حرکت تلویزیون طی روزهای اخیر، این کمپین به طور نا مناسبی معرفی شد.»
کارکرد کمپینها چیست؟
مهدی بختیاری پژوهشگر مسائل فلسطین درباره واکنشهای بعد از انتشار ویدئو طلاب حوزه علمیه خواهران مراغه گفته: هدف ذاتی هر کمپینی که در هر جای دنیا شکل میگیرد این است که به هر شکلی که ممکن است در افکار عمومی یک موضوعی را زنده نگه دارد؛ مثلاً یک فوتبالیست در یک مسابقه فوتبال حرکتی را علیه نژاد پرستی انجام میدهد که این اقدام در دنیا تبدیل به یک کمپین میشود و در دنیا میلیونها نفر آن حرکت را تکرار میکنند؛ این کار قطعاً نژادپرستی را از بین نمیبرد اما آن مساله را در اذهان زنده نگه میدارد؛ کارکرد کمپین این است و ما نیز باید نگاهمان به کمپین را اصلاح کنیم.»
بختیاری با تاکید بر اینکه «کارکرد کمپین مقلوبه فقط زنده نگه داشتن مساله فلسطین در افکار عمومی است»، اظهار کرد که «یکی از مشکلات افکار عمومی در این زمینه این است که گاهی ما فقط با نگاه ایرانی خودمان به موضوعات را میبینیم؛ ممکن است یک کاری در فرهنگ ما ایرانیها حتی مسخره باشد اما این کار در فرهنگ عرب اهمیت بسیاری داشته باشد؛ برعکس این موضوع نیز صادق است. اشکال دیگر در این زمینه نیز از خود رسانهها است؛ معمولا گفته میشود که بهترین کار برای خراب کردن یک اقدام، اجرای بد آن است؛ یکی از مثالها در این زمینه ماجرای رونمایی از ماکت مقوایی امام خمینی در مراسم بزرگداشت سالروز ورود ایشان به تهران در سال ۱۳۹۰ است؛ بسیاری هنوز به یاد دارند که این موضوع در آن سال چقدر باعث ایجاد مساله شد؟ چراکه یک مراسم بسیار مهم به بدترین شکل اجرا و باعث شد تا بعد از آن هر کسی میخواهد برای ۱۲ بهمن مراسم برگزار کند، همه یاد آن ماجرا میافتند؛ یعنی شما با یک اجرای بد و و از آن بدتر نشر دادن این اجرا، باعث خراب شدن آن میشوید.»
این پژوهشگر مسائل فلسطین در پایان گفت که «کمپین مقلوبه که دارای سوابقی است که به آن اشاره کوتاهی شد، امسال نیز در نقاط مختلف ایران اجرا شد و حاشیهای نیز به همراه نداشت اما آنچه که در مراغه رخ داد، اتفاقی مانند ماجرای ماکت مقوایی امام خمینی بود و از آن بدتر نیز اصرار صدا و سیما بر پخش گزارش از آن مراسم؛ پخش شدن آن ویدئو به قدری به اصل حرکت ضربه وارد کرد که حالا نیز هرچقدر بخواهید این موضوع را توضیح دهید، به این دلیل که مردم آشنایی قبلی با این مساله ندارند، در ابتدا با تمسخره مردم مواجه میشوید در حالیکه آن اقدام سابقهای چند ساله و بینالمللی دارد.»