طرح سلطنت‌طلبان برای تسخیر «کیش» در میانه جنگ چه بود؟
شاداب عسگری پژوهشگر تاریخ می‌گوید سلطنت‌طلبان در جریان جنگ تحمیلی برنامه داشتند تا جزیره کیش را تسخیر کنند و رضا پهلوی اعلام پادشاهی کند، اما او گفت: اگر به آنجا رفتیم و شکست خوردیم، من چگونه فرار کنم؟
یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، غائله کردستان با حمله به پادگان ارتش در مهاباد آغاز شد، پس از آن نیز توطئه‌های دیگری در مناطق مختلف کشور از جمله گنبد، بلوچستان و خوزستان به وجود آمد. ردّپای برخی افرادِ نزدیک به پهلوی‌ها که خود را سلطنتطلب می‌دانستند و از افسران عالی‌رتبه ارتش شاهنشاهی یا رؤسای سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) بودند در غائله کردستان دیده می‌شود.
سلطنتطلبها برای اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران را مورد تهدید قرار بدهند با رژیم بعث عراق و صدام نیز همراه شدند. آن‌ها از صدام کمک‌های مالی و پشتیبانی‌های تسلیحاتی و تجهیزاتی برای ایجاد ناامنی و کودتا دریافت کردند، اما وقتی در دستیابی به اهداف خود ناکام ماندند، تلاش کردند صدام را در تحمیل جنگ به ایران ترغیب و همراهی کنند.
همکاری اطلاعاتی سلطنتطلبها نقش تقریباً مؤثری در آغاز جنگ داشت؛ کسانی که قرار بود روزگاری حافظ وطن باشند، برای بازگشت به قدرت یا کسب ثروت با دشمن خارجی که تمامیت ارضی ایران را در معرض خطر قرار داده بود، همراه شدند.
متن زیر گفتگو با «شاداب عسگری» از پژوهشگران تاریخ معاصر و نویسنده کتاب‌های «بهائیان نظامی در حکومت پهلوی دوم»، «قدر مطلق یک توطئه» و «مواضع آمریکا در جنگ تحمیلی» درباره جزئیات همکاری سلطنت‌طلبان و برخی از فرماندهان ارتش شاهنشاهی با صدام و رژیم بعث عراق است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی چه گروه‌های براندازانه‌ای توسط پهلوی‌ها و سلطنتطلبها علیه نظام جمهوری اسلامی ایران به وجود آمد؟
تعدادی از افسران عالی‌رتبه ارتش شاهنشاهی و وابستگان و دل‌بستگان به رژیم پهلوی که برجسته‌ترین آن‌ها ارتشبد اویسی، ارتشبد آریانا و سپهبد پالیزبان بودند، به‌بهانه‌های مختلف به‌صورت گروهی و فردی اقداماتی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران انجام دادند.
گروه‌هایی هم که توسط این افراد شکل گرفت، متعدد بود و نام‌های مختلفی همچون آرا و پاسداران شاهنشاهی داشت.
هدف آنان بازگرداندن سلطنت پهلوی به ایران یا حداقل تشکیل جمهوری مشروطه و ساقط کردن و ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی ایران بود.
«بهرام آریانا» فرمانده نیروی زمینی ارتش شاهنشاهی بود که پس از پیروزی انقلاب برای بازگشت سلطنت به ایران تلاش می‌کرد و در این رابطه با گروه‌های تجزیه‌طلب و رژیم بعث عراق همکاری کرد.
همکاری پالیزبان با کومله و دموکرات
پهلوی‌ها و سلطنتطلبها پس از پیروزی انقلاب اسلامی در کدام کشورها مستقر شدند و آیا از سوی دولت‌های آن کشورها مورد حمایت قرار گرفتند؟
آن‌ها در کشورهای مختلف به‌خصوص فرانسه و آمریکا استقرار پیدا کردند. برخی از آن‌ها همچون ارتشبد آریانا و سپهبد پالیزبان در کشور عراق نیز حضور پیدا کردند و با همکاری رژیم بعث عراق و گروهک‌های ضدانقلاب اقداماتی علیه جمهوری اسلامی ایران و تمامیت ارضی کشورمان انجام دادند. پالیزبان همکاری مؤثر و گسترده‌ای با سالار جاف و گروهک‌های کومله و دموکرات داشت.
ارتشبد اویسی نیز از زمانی که در آمریکا حضور پیدا کرد، دیدارها و گفتگوهایی با آمریکایی‌ها و گروه‌های مختلف برای فعالیت علیه جمهوری اسلامی انجام داد. تلاش او این بود با گرد هم آوردن افراد و گروه‌هایی و جلب حمایت‌های آمریکایی‌ها، کودتایی در ایران اجرا کند.
آمریکایی‌ها با پیروزی انقلاب اسلامی منافع خود را در کشور ایران و منطقه غرب آسیا از دست داده بودند، از این رو تلاش داشتند دوباره آن منافع را به دست آورند. افراد و گروه‌ها نیز در حسرت قدرت ازدست‌رفته خود در دوران پهلوی بودند. آن‌ها تمام فکر و ذکرشان بازگرداندن محمدرضا شاه یا به قدرت رساندن رضا پهلوی نبود، بلکه برخی بیشتر دوست داشتند خودشان حکومت را در دست بگیرند، همان‌گونه که در کودتای نقاب، سران آن تمایل داشتند حکومت مشروطه مستقر شود، شاپور بختیار نیز هیچ‌گاه مشخص نکرد که پادشاه آن حکومت چه‌کسی باشد.
«عزیز پالیزبان» از فرماندهان ارشد نیروی زمینی ارتش شاهنشاهی نیز همچون بهرام آریانا با گروه‌های تجزیه‌طلب همکاری داشت؛ البته همکاری وی نزدیک‌تر بود؛ به‌گونه‌ای که در مذاکره ابراهیم یزدی با صدام در هاوانا (پایتخت کوبا) از او نام برده و از اقدامات او علیه ایران سخن گفته شد.
نقش‌آفرینی فرح و اشرف
دلیل ارتباط و نزدیکی افرادی که ضدانقلاب بودند، اما تمایل چندانی به بازگشت شاه مخلوع و فرزندش به ایران نداشتند با پهلوی‌ها چه بود؟
خاندان پهلوی ثروت بسیار زیادی از ایران خارج کرد. در راستای مبارزه با جمهوری اسلامی نیز پول‌های بسیاری از برخی دولت‌ها همچون آمریکا، انگلیس، فرانسه، عربستان سعودی، کویت، امارات، مصر و اردن دریافت کرد،
از این رو برخی از وابستگان به رژیم پهلوی همچون ارتشبد جعفر شفقت آخرین وزیر جنگ آن رژیم که در روزهای پایانی از ایران فرار کرد و نتوانست ثروت چندانی با خود ببرد، برای تأمین هزینه‌هایش در خارج دست به دامان پهلوی‌ها شد.
محمدرضا پهلوی پس از فرار از ایران حال خوشی نداشت و تنها به فکر درمان خودش بود. در پهلوی‌ها، فرح پهلوی همسر شاه و اشرف پهلوی خواهر شاه بیش از همه نقش‌آفرین بودند، اما برادرهای شاه هرکدام به کشوری رفتند و در آنجا سکنی گزیدند. برخی از آن‌ها حتی نام و نام خانوادگی خود را تغییر دادند تا شناخته نشوند،
بنابراین ارتباط‌ها با فرح و اشرف شکل می‌گرفت، ضمن اینکه آن‌ها با خرج هزینه‌های بسیار تلاش داشتند جریان سلطنت‌طلبی را فعال نگه دارند و در نهایت رضا پهلوی را در ایران سر کار بیاورند، اما هیچ‌گاه به موفقیت هم نزدیک نشدند.
نفر اول از سمت چپ «جعفر شفقت» است که در کابینه شاپور بختیار وزیر جنگ بود. او پس از پیروزی انقلاب ارتباطش را با پهلوی‌ها حفظ کرد تا بتواند مخارج و هزینه‌هایش را تأمین کند.
ارتباط فرح و اشرف پهلوی با بختیار، اویسی، آریانا و… به‌چه‌صورت بود؟
بختیار، اویسی، آریانا و هر فرد دیگر برای اینکه بتوانند اقدامی علیه نظام جمهوری اسلامی انجام بدهند، باید پولی در اختیار می‌داشتند، بنابراین در اولین گام با فرح و اشرف پهلوی ارتباط برقرار پیدا می‌کردند.
دولت‌ها و سازمان‌های جاسوسی نیز اگر می‌خواستند به فردی کمک مالی، سیاسی و اطلاعاتی کنند، به فردی کمک می‌کردند که به تأیید پهلوی‌ها رسیده باشد،
از این رو افراد تلاش می‌کردند رابطه خود را با فرح و اشرف حفظ و تقویت کنند.
پس از مرگ محمدرضا پهلوی، «فرح پهلوی» در ارتباط‌گیری و کمک به مخالفان نظام جمهوری اسلامی ایران نقش‌آفرینی کرد، بنابراین افرادی که با صدام و تجزیه‌طلبان همکاری داشتند، تلاش می‌کردند رابطه خود را با فرح و همچنین اشرف حفظ و تقویت کنند.
همکاری سلطنت‌طلبان با تجزیه‌طلب‌ها
کدام‌یک از افراد و گروه‌های سلطنتطلب در غائله کردستان نقش داشتند؟
پالیزبان بیش از همه در غائله کردستان نقش داشت. او اقدام به گرد هم آوردن نیروهای ضدانقلاب، تجهیز و آموزش آن‌ها با همکاری رژیم بعث عراق کرد، اما همکاری پالیزبان با گروهک‌های ضدانقلاب تداومی نداشت و پس از چند سال به پایان رسید، تیمسار آریانا نیز در این غائله نقش داشت،
ضمن اینکه افرادی از فرماندهان ارتش شاهنشاهی بودند که به‌صورت فردی با گروهک‌های ضدانقلاب همکاری داشتند، به‌طور مثال عامل سقوط پادگان مهاباد یک سرگرد و یک سرهنگ ارتش شاهنشاهی بودند که تا سال‌ها نیز عضو شاخه مرکزی حزب دموکرات کردستان ایران بودند.
البته سلطنتطلبها سعی می‌کردند هر جا اقدامی علیه جمهوری اسلامی شکل می‌گرفت به خود منتسب کنند، به این دلیل که بگویند “ما فعال هستیم” و از دولت‌های معاند با نظام جمهوری اسلامی نیز بودجه جذب کنند. آن‌ها حتی عبدالمالک ریگی را هم به خود منتسب کردند و وانمود کردند که گروهک تروریستی جندالله پیاده‌‌نظام سلطنت‌طلبان است.
منبع: خبرگزاری تسنیم
