راهبرد جدید پنتاگون؛ تمرکز بر چین حتی به بهای نادیده گرفتن اروپا و خاورمیانه

بسیاری از کارشناسان رقابت کنونی میان چین و ایالات متحده را شکل دهنده آینده نظام بین الملل می دانند و اعتقاد دارند چین تنها کشوری در جهان است که جاهطلبی، منابع و توان نظامی لازم برای پایین کشیدن ایالات متحده از جایگاه یک ابرقدرت جهانی را دارد.
نشریه «آتلانتیک» در تحلیلی آورده است که «البریج کالبی» مرد سیاستگذار پنتاگون که کاملاً روی چین متمرکز است، می گوید ارتش ایالات متحده باید به سمت آسیا و چین متمرکز شود، حتی اگر این به معنای رویگردانی از اروپا و خاورمیانه باشد.
بیشتر اعضای دولت «دونالد ترامپ» نیز با این نظر موافقاند اما نسخهای که این استاد سیاستگذاری پنتاگون برای مقابله با صعود چین میپیچد، جنجالی است. به گفته او، تنها راه برای متوقف کردن تلاش پکن برای سلطه جهانی، این است که ایالات متحده تمام منابع خود را صرف تأمین امنیت اقیانوس آرام غربی کند — حتی اگر این کار به قیمت نادیده گرفتن روسیه یا کاهش نفوذ آمریکا در خاورمیانه تمام شود.
به عبارت دیگر، به اعتقاد وی، برای اینکه آمریکا ابرقدرت باقی بماند، شاید لازم باشد به صورت موقتً از ایفای نقش ابرقدرتی دست بکشد.
کالبی همیشه چنین دیدگاهی نداشت اما همین نگرش کالبی، موجب تردید ایالات متحده در تابستان امسال برای ارسال سلاحهای بسیار موردنیاز اوکراین شد. وقتی ارتش آمریکا ماه گذشته ارسال تسلیحات موردانتظار را لغو کرد حتی کاخ سفید هم غافلگیر شد.
از برخی جهات، کالبی تجسم یک تغییر مداوم در حزب جمهوریخواه است. ترامپ از نقش دادن ایالات متحده بهعنوان مدافع نظم جهانی پس از جنگ سرد فاصله گرفته و به سمت حفظ منابع آمریکا برای مقابله با تهدیداتی که مستقیم خاک این کشور را تحت تأثیر قرار میدهند (حتی چین) حرکت کرده است.
کالبی در یک سخنرانی در ماه اکتبر در دانشگاه دارتموث، استدلال کرد که تهدید پکن اولویت دارد ولی ایالات متحده برای مقابله با آن آمادگی کافی را ندارد. او به حضار گفت: آمریکا با احتمال وقوع جنگ جهانی سوم در سالهای آینده روبرو است. ما آماده نیستیم. آمریکا باید درگیری احتمالی با چین را در اولویت قرار دهد، دقیقاً برای اینکه از وقوع آن جلوگیری کند.
در دهه گذشته، چین نیروی دریایی بزرگتری ساخته، سامانههای پیشرفتهتری برای جنگ سایبری و موشکی راهاندازی کرده، و حضور جهانی خود را گسترش داده است، در حالی که ایالات متحده بر سر نحوه توقف پیشرویهای چین دچار دودستگی بوده است. بر اساس راهبرد کالبی، آمریکا میتواند هم روی چین تمرکز کند و هم نیروهایی برای محافظت از سرزمین اصلی خود مستقر سازد. اما احتمالاً دیگر قادر نخواهد بود همزمان این مأموریتها را انجام دهد
کالبی از زمان تصدی مقام سوم پنتاگون در ماه آوریل، استدلال کرده است که حمایت از متحدانی همچون اسرائیل و اوکراین ممکن است به قیمت منافع آمریکا در آسیا تمام شود. او پیشنهاد داده که منابع مالی پنتاگون از ارتش زمینی به سمت نیروهایی که در خط مقدم مبارزه با پکن هستند، منتقل شود.
منتقدان، کالبی را متهم میکنند که قصد دارد یک رویکرد امنیت بینالمللی را که در طول ۸۰ سال گذشته پابرجا بوده کنار بگذارد و آن را با جایگزینی بیشازحد سادهانگارانه تعویض کند. مقامات اروپایی هم می گویند که تهدیدهای چین و روسیه آنقدر درهمتنیدهاند که نمیتوان برای یکی استراتژی داشت و برای دیگری نه.
در هر صورت «کریستوفر لاندو» معاون «مارکو روبیو» در وزارت خارجه، کالبی را «متفکری خلاق در حوزههایی توصیف کرد که دهههاست از تفکر نو خالی بودهاند.»
«ریچارد فونتین» مدیرعامل «مرکز امنیت نوین آمریکا» که کالبی در فاصله دو دوره دولت ترامپ در آنجا فعالیت داشت، به این نشریه آمریکایی گفت که در سراسر دولت اتفاقنظر گستردهای وجود دارد که ایالات متحده باید منابع بیشتری به آسیا اختصاص دهد و تهدید ناشی از قدرتیابی نظامی چین را در اولویت قرار دهد.
مخالفان اما استدلال میکنند که حمایت کالبی از خروج از مأموریتهای سنتی ایالات متحده در خاورمیانه و اروپا بر سیاست ایالات متحده در منطقه آسیا-اقیانوسیه تأثیر میگذارد. آنها میگویند اگر آمریکا از اوکراین حمایت نکند و به روسیه اجازه پیروزی بدهد، اعتبار آمریکا نزد متحدانی مانند ژاپن و کره جنوبی — که برای مقابله با تهدید چین نقش کلیدی دارند — کاهش خواهد یافت.