دیپلماسی اقتصادی ایران؛ شبکه‌ای گسترده با نیروهای محدود
ایران به طور رسمی ۱۰۸ سفارتخانه، ۳۰ کنسولگری و چند دفتر نمایندگی در سازمان های بین المللی دارد؛ در حقیقت این مراکز نماینده دولت ایران در سرزمین میزبان محسوب می‌شوند که می‌توانند از منافع سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی کشور در سرزمین میزبان دفاع و حتی آن را تبلیغ و معرفی کنند.
بخشی از مسئولیت‌های این سفارتخانهها توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری در قالب شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و صادرات، تسهیل فعالیت بازرگانان و شرکت‌ها و هماهنگی با رایزنان اقتصادی است. رایزن اقتصادی در واقع یک مقام یا کارشناس رسمی است که به مراکز دیپلماتیک ایران در خارج از کشور (مثل سفارت‌ها و کنسولگری‌ها) اعزام می‌شود تا وظایف مرتبط با توسعه روابط اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری بین ایران و کشور میزبان را انجام دهد.
نقش و وظایف اصلی رایزن اقتصادی شناسایی فرصت‌های صادراتی و سرمایه‌گذاری، برقراری ارتباط با اتاق‌های بازرگانی، شرکت‌های محلی و سرمایه‌گذاران، پیگیری مسائل تجاری بین ۲ کشور، تهیه گزارش از وضعیت بازار، قوانین گمرکی و اقتصادی کشور میزبان و کمک به برگزاری نمایشگاه‌ها و رویدادهای تجاری است.
این رایزنان از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت استخدام یا از سوی وزارت امور خارجه انتخاب و اعزام می شوند تا فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدیدی را برای گسترش منافع اقتصادی کشور ایجاد کنند.
در حقیقت به همان میزان که تعداد رایزنان ایرانی افزایش یابد، زمینه برای معرفی فرصت های سرمایه گذاری کشور نیز گسترش می یابد و تعداد افراد و تجار بیشتری برای ورود و سرمایه‌گذاری در ایران تشویق می شوند.
باید بخش جذب سرمایه‌گذاری خارجی فعال‌تر شود
در همین زمینه سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه که چندی پیش مهمان خبرگزاری جمهوری اسلامی بود، در بازدید از اتاق خبر و در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره دغدغه فعالان اقتصادی درباره فعال شدن سفارتخانه ها در حوزه های اقتصادی و بازاریابی برای محصولات و خدمات شرکت های ایرانی، بر لزوم تقویت فعالیت‌ها در حوزه جذب سرمایه‌گذاری خارجی تاکید کرد و گفت: اکنون که معاون اقتصادی جدید انتخاب شده، انتظار می‌رود برنامه مشخصی برای این بخش تدوین شود.
عراقچی با اشاره به نقش رایزن‌های اقتصادی اظهار داشت: رایزن‌های اقتصادی را وزارت صنعت، معدن و تجارت اعزام می‌کند و ما نیز از هر تعدادی که لازم بدانند استقبال می‌کنیم. این افراد با همین عنوان و از سوی وزارت صمت اعزام می‌شوند و دارای تخصص، تجربه، علم و اطلاعات کافی در حوزه صادرات و تجارت کشور هستند.
وی افزود: ما نیز هر مقدار که بتوانیم، امکانات داخل سفارتخانهها را در اختیار این رایزنان قرار داده و هر کمکی که لازم باشد انجام خواهیم داد. در جاهایی که وزارت صمت رایزن اعزام نکرده است، از کارشناسان وزارت خارجه استفاده می‌کنیم، که طبیعتاً تجربه عملی بیشتری دارند و در حد خودشان هم عملکرد قابل قبولی ارائه می‌دهند.
وزیر امور خارجه با قدردانی از تلاش‌های معاونت اقتصادی گفت: سال گذشته آقای مهاجر زحمات زیادی کشیدند و اکنون آقای دکتر قنبری با تجربیات ارزشمند خود، ان‌شاءالله فعالیت‌ها را در این بخش گسترش خواهند داد.
عراقچی با بیان اینکه تعداد رایزن‌های اقتصادی اعزام‌شده از سوی وزارت صمت حدود ۱۵ یا ۱۶ نفر است، افزود: این در حالی است که تعداد سفارتخانه‌های ما چندین برابر این رقم است.
