تروئیکای اروپا: اسنپ‌بک پایان دیپلماسی نیست
یوهان وادفول وزیر امور خارجه آلمان روز پنجشنبه با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اسنپ‌بک پایان دیپلماسی نیست بلکه می‌تواند آغاز مرحله‌ای تازه از مذاکرات باشد. اکنون این به ایران بستگی دارد که از رد راه‌حل دیپلماتیک خودداری کند.»
وی با تکرار ادعاهای سیاسی درباره برنامه هسته‌ای کشورمان گفت: به‌عنوان تروئیکای اروپا، ما توافق داریم که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد. ما از ایران انتظار داریم که همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تعهد روشن به مذاکره مستقیم با آمریکا و اقدامات راستی‌آزمایی‌شده برای کاهش سطح غنی‌سازی هسته‌ای را انجام دهد. هنوز ۳۰ روز باقی است تا تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران دوباره برقرار شوند.»
ژان نوئل بارو وزیر امور خارجه فرانسه نیز در پیامی جداگانه گفت: «به همراه همتایان آلمانی و انگلیسی، به‌طور رسمی شورای امنیت را از عدم پایبندی ایران به تعهداتش در برجام مطلع کردیم و فرایند موسوم به اسنپ‌بک را فعال ساختیم. این اقدام به معنای پایان دیپلماسی نیست و ما مصمم هستیم از فرصت ۳۰ روزه برای تعامل با ایران استفاده کنیم.» وی افزود: «ما همچنان متعهد به دیپلماسی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای هستیم.»
در همین حال دیوید لمی وزیر امور خارجه انگلیس بدون اشاره به نقش طرف‌های غربی در وضعیت کنونی برجام ادعا کرد: «ایران برای سال‌ها به‌طور جدی از تعهدات هسته‌ای خود در چارچوب برجام فاصله گرفته است. به همین دلیل، در کنار متحدان اروپایی، انگلیس سازوکار اسنپ‌بک را برای پایان‌دادن به معافیت‌های تحریمی علیه ایران فعال کرده است.»
به گزارش ایرنا، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان که طی سال‌های گذشته به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نکرده‌اند، امروز (پنجشنبه) «ابلاغیه» فعال‌سازی مکانیسم ماشه را به شورای امنیت ارسال کردند. آن‌ها در این ابلاغیه ضمن اعلام فعال‌شدن روند بازگشت تحریم‌ها، مدعی شدند که آماده گفت‌وگو برای دستیابی به توافقی جدید با ایران طی ۳۰ روز آینده هستند.
در همین حال سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تماس تلفنی با همتایان اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، فعال‌سازی اسنپ‌بک را ناموجه، غیرقانونی و فاقد هرگونه مبنای حقوقی خواند. وی با یادآوری عملکرد مسئولانه و حسن نیت ایران در پایبندی به دیپلماسی، تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران برای حفظ و تأمین حقوق و منافع ملی خود به نحو مقتضی به این اقدام غیرقانونی پاسخ خواهد داد.
بر اساس توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، موعد پایان برخی بندهای کلیدی توافق (روز انتقالی) در اکتبر ۲۰۲۵ (آبان ۱۴۰۴) فرامی‌رسد. سه کشور اروپایی که در اجرای تعهدات اقتصادی خود در چارچوب برجام ناکام بوده‌اند، اکنون مدعی‌اند که همچنان «بدون ابهام» حق بازگرداندن تحریم‌ها را دارند و ایران از سال ۲۰۱۹ تعهداتش را نقض کرده است. این در حالی است که اقدامات ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای پس از خروج آمریکا از توافق و ناتوانی اروپا در جبران خسارت‌ها، تدریجی، تحت نظارت آژانس و برگشت‌پذیر اعلام شده بود.
سازوکار اسنپ‌بک در شرایط بی‌اعتمادی میان ایران و گروه ۱+۵ طراحی شد تا در صورت عدم اجرای تعهدات، تحریم‌های رفع‌شده بازگردند. اما برجام بر دو پایه متوازن، یعنی تعهدات هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها استوار بود و خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ همراه با بازگشت تحریم‌ها و سیاست فشار حداکثری، به‌علاوه ناتوانی اروپا در عمل به وعده‌های اقتصادی، سال‌هاست که این توازن را برهم زده است.
